wtorek, 26 stycznia 2016

Pod Bocianem - tu stoi dzisiaj Centrum Handlowe AURA - Olsztyn 1978


























Olsztyn 1978. Skwer pomiędzy ulicami Piłsudskiego i 22-Stycznia. Na środku zbudowano drewnianą chatę, bardzo nietypową budowlę, jak na tamten okres. Mieścił się w tym miejscu punkt małej gastronomii. Taki PRL-owski fast food. Nazywał się "Pod Bocianem". Powstał na odbywające się w Olsztynie w 1978 roku dożynki centralne. Taka była wtedy dożynkowa stylistyka. Duży drewniany koń, niczym koń trojański. A także drewniany smok i inne konstrukcje w okolicach Hortexu.
Przedstawiona na starej pocztówce budowla nie przetrwała długo. Została rozebrana jakiś rok - dwa lata później.

Z lewej - ul. 22-Stycznia. 

Fotografii jak wygląda to miejsce współcześnie nie dam rady zrobić. Mogłaby być to ewentualnie fotografia parkingów pod Aurą.

niedziela, 24 stycznia 2016

ul. Zamkowa w Olsztynie - w 1957 roku i dziś




Było i jest: 
Ulica Zamkowa w Olsztynie.
Fotografia powyżej to mały fotomontaż. Taka moja radosna twórczość.

Poniżej - to miejsce w 1957 roku.

 
A tu - ulica Zamkowa współcześnie:




sobota, 23 stycznia 2016

Złote monety, świnki, srebrne ruble, miedziane kopiejki


Można jednocześnie kolekcjonować monety i ich nie kolekcjonować? Można. Pod warunkiem, że w rękę wpadnie stara pocztówka z takimi właśnie, jak na fotografiach, monetami.
Kiedyś - 100 lat temu - sztuka tworzenia pocztówek była sztuką przez duże "S". Pocztówka jest tłoczona, kolory użytych farb idealnie oddają kolory monet. Złudzenie jest doskonałe.
Pocztówka pochodzi z 1903-1905 roku. Najmłodsza data widnieje na srebrnych 10 kopiejkach - właśnie 1903 rok.  Z drugiej strony pocztówka ma tzw. długie linie adresowe. Oznacza to, że całą odwrotną stronę pocztówki zajmuje miejsce na adres. Nie ma miejsca na korespondencję. Podział pola przewidzianego na adres na pół i dodanie miejsca na korespondencję nastąpiło w przemyśle pocztówkowym dopiero w 1905 roku. Tak więc pomimo braku korespondencji, wiek pocztówki możemy dosyć dokładnie określić.
Na pocztówce mamy jeszcze tabelę kursową. Wygląda na to, że kiedyś kursy walut nie zmieniały się tak szybko jak dziś.

A czy wiedzieliście, że w obiegu przed pierwszą wojną światową funkcjonowała złota moneta 7 i 1/2 rubla?











czwartek, 21 stycznia 2016

Kino KOPERNIK




Kino KOPERNIK w Olsztynie.
Pierwszy seans w tym kinie był ucztą dla zmysłów. Ogromny szeroki ekran. Dźwięk stereo. I te wysokie lotnicze fotele.
Fotografia z 9 grudnia 2006 roku. Wkrótce potem kino zostało zamknięte i zburzone.

niedziela, 17 stycznia 2016

Stary szczotkarz na rogu Pieniężnego i Jedności Słowiańskiej

























Pamiętacie tę nieistniejącą już zabudowę na rogu ul. Pieniężnego i placu Jedności Słowiańskiej w Olsztynie? Fotografię wykonałem w październiku 1999 roku. Mieszkańcy już się stąd wyprowadzili. Drzwi wejściowe zostały zamurowane. Wkrótce budynki zostaną wyburzone. Pusty plac stoi i straszy do dzisiaj. A przydałoby się tu wybudować coś ładnego, na miarę jakby nie było miasta wojewódzkiego.
Wspomnienie jakie najbardziej mi utkwiło w pamięci, związane z tym miejscem - to szczotkarz. Swój zakład miał w piwnicy narożnego domu. Wejście do zakładu znajdowało sie za tymi zakratowanymi drzwiami na samym narożniku budynku. Pamiętam, że kiedy tędy przechodziłem, często zaglądałem do środka. W dół prowadziły wyjątkowo strome i wąskie schody. Na samym dole siedział na stołku stary gruby jegomość i wkładał włosie w dziurki drewnianej klepki, która później stawała się szczotką. Już wtedy jego praca i zawód szczotkarza wydawały mi się bardzo archaiczne. Bo ile mógł on wyprodukować ręcznie takich szczotek i za ile mógł je sprzedać? To jeden z wymierających zawodów. 
Sama piwnica musiała być bardzo głęboka, ciemna i ponura, skoro szczotkarz siedział przy samych schodach, łapiąc odrobinę wpadającego wąskim wejściem światła.


sobota, 16 stycznia 2016

Koszary Dragonów w Olsztynie - stajnie oficerskie


Wspomnienie z 2004 roku. 


Koszary Dragonów w Olsztynie. Budynek zwany stajniami oficerskimi przy ul. Gietkowskiej 10 jeszcze przed pożarem. Przed pierwszą wojną światową stacjonował tu Wschodniopruski Regiment Dragonów nr 10. Przybył on do Olsztyna z Metzu w 1886 roku. Przez wiele lat towarzyszył mieszkańcom Allensteina. W sierpniu 1914 roku stanął w obronie Prus Wschodnich przed najazdem Rosjan. Walczył z armią generała Samsonowa. Dragoni najczęściej pełnili rolę straży przedniej i zwiadu. Zwiad był bardzo niebezpiecznym zadaniem. Wielu z dragonów padło w boju.

Zgodnie z wyjaśnieniami Rafała Bętkowskiego, zawartymi w książce "Dragoni z Olsztyna. Dzieje formacji i koszar" zwyczajowa nazwa "stajnie oficerskie" może wprowadzać w błąd. Nie były tu trzymane konie oficerskie. Stajnie te powinny nazywać się prawidłowo "Stajniami remontów". Remonty to młode, jeszcze nieujeżdżone konie.























czwartek, 14 stycznia 2016

Jezioro Ukiel - Przystań klubu "Budowlani" - Olsztyn, lata 60-te



Kolejna pocztówka znad jeziora Ukiel w Olsztynie, która właśnie dziś do mnie przyszła - przystań klubu "Budowlani". Żaglówka "Omega".
Lata 60-te XX wieku.
Zapewne wielu z Was pamięta to miejsce.
Dziś mniej więcej w tym miejscu znajduje się Restauracja "Przystań".
Pocztówka o nietypowych rozmiarach, wyprodukowana w Bułgarii.

środa, 6 stycznia 2016

Zamek w Szymbarku i scenografia do filmu "Król Olch"


Szymbark. 
Jesień 1995 roku.
Jadąc do Susza zajrzałem, jak zwykle, na zamek w Szymbarku. I tu niespodzianka. Zamek w Szymbarku ubrany w scenografię do filmu "Król Olch" (niem. "Der Unhold", ang. "The Ogre") w reżyserii Volkera Schlöndorffa, z Johnem Malkovichem w roli głównej.

Fabuła filmu oparta jest na francuskiej powieści Michela Tourniera "Le roi des Aulnes" (Król Olch). Powieść ta bezpośrednio nawiązuje do ballady Johanna Wolfganga Goethego „Król Olch”. Główny bohater, Abel Tiffauges, trafia do Prus Wschodnich, gdzie służy w dworku wielkiego łowczego Trzeciej Rzeszy Hermana Göringa. Faszyzm zaczyna go fascynować. Później trafia do zamku Kaltenborn, gdzie zabiera matkom synów i przymusowo rekrutuje tych młodych chłopców do Hitlerjugend.  W oczach ludności uchodzi za potwora, który porywa dzieci, niczym legendarny Król Olch w balladzie Johanna Wolfganga Goethego. W filmie zamek w Szymbarku gra właśnie zamek Klatenborn. Widać go w końcowych scenach filmu.
Niestety w filmie nie zauważyłem widocznych na zdjęciach scenografii. Widocznie w trakcie realizacji filmu reżyser zmienił swoją wizję filmu. Może w trakcie montażu scenografie wydały mu się zbyt kiczowate? A szkoda. Film w zamyśle miał być baśniowy, inny niż wszystkie wojenne filmy znane dotychczas. Takie były zapowiedzi przed jego realizacją. Niestety nie udało się to. Wyszedł film jakich wiele, dosyć ciężki nawet jak na filmy wojenne. A większość z nas, Polaków, nie bardzo rozumie odniesienia do ballady Johanna Wolfganga Goethego.  Czy ktoś z Was ją czytał? Ja nie.


Film: "Król Olch"

Reżyseria: Volker Schlöndorff

Scenariusz: Volker Schlöndorff, Jean-Claude Carrière
 
Gatunek: dramat

Rok produkcji: 1996
 
Obsada:

  • John Malkovich jako Abel 
  • TiffaugesArmin Mueller-Stahl jako książę von Kaltenborn
  • Marianne Sägebrecht jako pani Netta 
  • Gottfried John jako ForresterVolker 
  • Spengler jako feldmarszałek Hermann Goering
  • Heino Ferch jako oficer SS 
  • Dieter Laser jako profesor Blaettchen
  • Agnès Soral jako Rachel
 
Jakość fotografii nie jest niestety najlepsza. Rok 1995 to była jeszcze era "przedcyfrówkowa", było pochmurno, ciemno, siąpił deszcz. 

Monstrualny i piękny zarazem Król Olch przykucnął w lesie, jakieś 30 metrów za zamkiem po lewej stronie, patrząc od strony zamkowej bramy.











Brama wjazdowa na zamek w Szymbarku. Po obu stronach bramy stoją satyry albo inne mitologiczne postaci. Wykute niby z piaskowca. Złudzenie było doskonałe. Patrzę - widzę piaskowiec. Podchodzę do samej rzeźby - widzę piaskowiec. Dotykam - czuję piaskowiec. Dopiero kiedy puknąłem w łydkę rzeźby - usłyszałem głuchy odgłos styropianu pokrytego "kamieniopodobną" warstwą.                                                                                        Po lewej daszek- to również filmowa scenografia. Po daszkiem ściana - widać warstwy dołożonych sztucznych cegieł, które później wyleciały w powietrze w trakcie wybuchu. Jeszcze dalej, już na fotografii niewidoczne, ramy okienne włożone w puste oczodoły okien. Te okienne ramy, to jedyny pozostały do dziś element scenografii filmu.



Kolejna scenografia - sztuczny mur od strony Jeziora Szymbarskiego.

poniedziałek, 4 stycznia 2016

Olsztyn 1966 - widok z katedralnej wieży




Ciekawy widok z wieży olsztyńskiej Katedry Św. Jakuba na nowy ratusz i okolice.
To pocztówka z 1966 roku.


Na zbliżeniu widać ulicę Karola i Roberta Małłków. Pod nr 3, z lewej, powinien znajdować się budynek LO II w Olsztynie im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (obecnie Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 w Olsztynie). Tego budynku jeszcze tu nie ma. Na dawnym wzgórzu katów widoczna jest jeszcze stara, niska i nieciekawa zabudowa. Szkołę zbudowano tu dopiero w latach 70-tych.



Na kolejnym zbliżeniu widać również kilka ciekawych szczegółów:
1. "Okrąglak" koło ratusza jeszcze jest w budowie.
2. Z prawej widać jeszcze fragment kina "Odrodzenie". Zostanie rozebrane rok później, 
    w 1967 roku. 
3. Budynku przy ul. 11-Listopada 5, słynnego z Koktajl-baru, jeszcze nie ma. W tym miejscu
    straszy jeszcze pusta od czasów wojny parcela.


sobota, 2 stycznia 2016

Wypadki samochodowe w PRL



Poniżej prezentuję ciekawe fotografie samochodów powypadkowych z okresu PRL. 

Samochodów w czasach PRL było na ulicach niewiele, jednak kierowcy również wtedy potrafili zniszczyć swoje auta. Warszawa i Żuk nadają się tylko do kasacji. Tylko z Fiata 125p może dało się coś zrobić.
Fotografie pochodzą prawdopodobnie ze starej dokumentacji jakiegoś zakładu ubezpieczeniowego w Krakowie.



Fiat 125p



Żuk
Starszy model produkowany do 1972 roku, ma jeszcze z zaokrągloną wersję kabiny. Później produkowano kabiny bardziej kanciaste.
Z lewej Star 25 lub 27?
 


Warszawa 223


Samochód z lewej to dla mnie zagadka. Co to może być za marka?


 Poniżej autobus w tle to San H-100 w barwach PKS?