Morąg - Mohrungen - belgijskie armaty i ratusz

Mohrungen - pocztówka z lat 30-tych XX-go wieku

Już od dawna nurtowała mnie sprawa starych przepięknych armat z Morąga. Temat wrócił przy okazji starych armat z Olsztyna, o których napisałem tutaj: http://photokrzysztof.blogspot.com/2014/11/stare-armaty-przed-ratuszem-w-olsztynie.html

We wszystkich źródłach, jakie znalazłem w internecie – nie wiem dlaczego - armaty z Morąga wiązane są z wojną francusko-pruską z lat 1870-71. Armaty są przecież belgijskie. Wynika to być może z faktu, że morąskie armaty wyprodukowane zostały: jedna – w 1862 roku, druga w 1864 roku. Armaty wyglądają bardzo staroświecko, może zbyt staroświecko jak na pierwszą wojnę światową i niektórzy bardziej na zasadzie domysłów, niż faktycznej wiedzy, powiązali ją z tą właśnie wojną?

Ale to jest złudne wrażenie. Przecież Francja zawsze była mocarstwem militarnym – i za czasów Napoleona, i za czasów współczesnych. Nie musiała kupować armat w Belgii, produkowała własne. Poza tym, praktycznie we wszystkich armiach, które przystąpiły do walk w pierwszej wojnie światowej, takiego właśnie typu stare armaty pozostawały jeszcze na uzbrojeniu. Na owe czasy były oczywiście już przestarzałe, dlatego w dużej mierze zostały już tylko na wyposażeniu starych twierdz, takich jak na przykład belgijskie: Liège, Namur i Antwerpia, albo nasza polska (wtedy austro-węgierska) Twierdza Przemyśl.

Dlatego twierdzę, że armaty te zostały zdobyte w Belgii przez Prusaków w 1914 roku.

Jako dowód mojej teorii niech jeszcze raz służy fotografia wykonana w 1914 roku, pochodząca z nr 7 propagandowego niemieckiego czasopisma „Der Völkerkrieg”. Przedstawia ona cały plac takich właśnie armat zgromadzonych na terenie cytadeli twierdzy w Liège. Armaty są identyczne, jak te morąskie. Można to poznać po wielu szczegółach ich budowy. Jedyna różnica jest taka, że lufy armat zostały zdjęte z łoża górnego i osadzone na łożach dolnych - zapewne do transportu, aby były bardziej stabilne.

Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że pośród armat widocznych na powyższym zdjęciu, sa właśnie te nasze dwie - stojące  dzisiaj na straży ratusza w Morągu.

A tu dla porównania – stare armaty w Twierdzy Przemyśl. Pocztówka wydana w 1915 roku:

PRZEMYŚL - Zdemontowane stare działa - Demontierte alte Kanonen

Dalej – morąskie armaty w całej okazałości: